اختیار معامله قراردادی است بین خریدار و فروشنده، که خریدار با پرداخت مبلغی (قیمت اختیار معامله / Premium) به فروشنده حق اعمال معامله مشخصی در آینده را برای خود خریداری می کند.
قرارداد اختیار معامله چیست؟
قرارداد اختیار معامله چیست؟
تاریخ انتشار:
1402/11/14
اختیار معامله یکی از انواع قراردادهای مشتقه است و درحالت کلی به دو نوع اختیار خرید (Call Option) و اختیار فروش (Put Option) تقسیم می شود.
اختیار معامله قراردادی است بین خریدار و فروشنده، که خریدار با پرداخت مبلغی (قیمت اختیار معامله / Premium) به فروشنده حق اعمال معامله مشخصی در آینده را برای خود خریداری می کند. که براساس آن خریدار قرارداد، حق دارد (تعهد و الزام ندارد) مقدار معینی از دارایی که در مشخصات قرارداد قید شده است را با قیمت معین (قیمت اعمال / Strike Price) و در زمان مشخص (زمان سررسید/ Expiration Date) بخرد یا بفروشد.
تنها فروشنده متعهد است!
همانطور که از تعاریف بالا پیداست؛ درصورتیکه خریدار از حق خود استفاده کند و درخواست اجرای تعهدات قرارداد اختیار معامله را داشته باشد، فروشنده (متعهد) می بایست به تعهد خود عمل نماید. لذا برای جلوگیری از امتناع فروشنده از انجام قرارداد، در ابتدای عقد قرارداد، وجه تضمینی از حساب فروشنده نزد کارگزار بورس قرار داده می شود
انواع قرارداد اختیار معامله:
اختیار معامله خرید (Call Option):
در این قرارداد حق خرید دارایی پایه با قیمت اعمال مشخص و زمان سررسید معین مورد داد و ستد قرار می گیرد.
اختیار معامله خرید (Call Option):
در این قرارداد حق خرید دارایی پایه با قیمت اعمال مشخص و زمان سررسید معین مورد داد و ستد قرار می گیرد.
خرید اختیار خرید (Long Call):
خریدار در زمان سررسید می تواند از حق خود استفاده کرده و با قیمت مشخص شده در قرارداد دارایی مربوطه را بخرد.
فروش اختیار خرید (Short Call):
فروشنده متعهد به فروش دارایی مربوطه در قیمت مشخص شده در قرارداد و در روز سررسید است. و بابت این تعهد خود وجه تضمین نزد کارگزار گذاشته است.
انواع قرارداد اختیار معامله:
۱. اختیار معامله خرید
۲. اختیار معامله فروش
۳. خرید اختیار خرید
۴. فروش اختیار خرید
مثال‌های کاربردی
برای مثال تابلوی معاملاتی نماد ضخود9015 با دارایی پایه خودرو براساس مفاهیم بالا به شرح زیر است:
در این تصویر در ستون تقاضا، خریدار اختیار خرید (ضخود9015) و در ستون عرضه، فروشنده اختیار خرید (ضخود9015) با مبلغ پریمیوم مشخص نمایش داده شده است. همچنین مشخصات قرارداد ضخود9015 در پایین تصویر نشان داده شده است.
خرید اختیار فروش (Long Put):
خریدار در زمان سررسید می تواند از حق خود استفاده کرده و با قیمت مشخص شده در قرارداد دارایی مربوطه را بفروشد.
فروش اختیار فروش (Short Put):
فروشنده متعهد به خرید دارایی مربوطه در قیمت مشخص شده در قرارداد و در روز سررسید است. و بابت این تعهد خود وجه تضمین نزد کارگزار گذاشته است.
برای مثال تابلوی طخود9015 با دارایی پایه خودرو براساس مفاهیم بالا به شرح زیر است:
در این تصویر نیز خریدار و فروشنده قرارداد اختیار فروش طخود9015 در ستونهای عرضه و تقاضا با پریمیوم مشخص نمایش داده شده است.
توجه داشته باشید که همواره وجه تضمین از فروشنده قرارداد اختیار دریافت و نزد کارگزار بلوکه می شود.
مشخصات اصلی مندرج در قراردادهای اختیار معامله:
هر قرارداد اختیار معامله در بورس دارای یک نماد مشخص است و در مشخصات هر قرارداد موارد زیر معین می شود:
دارایی پایه (Underlying Asset):
همان دارایی موضوع قرارداد است که خریدار اختیار معامله، اختیار خرید یا فروش آن را می خرد.
نماد معاملاتی:
هر اختیار معامله مانند دارایی پایه خود دارای یک نماد معاملاتی در بورس است.
اندازه قرارداد (Contract Size):
که نشاندهنده این است که هر یک قرارداد معادل چه تعداد دارایی پایه است.
زمان سررسید (Expiration Date):
زمانی که خریدار می تواند از حق اختیار خود استفاده کند و پس از آن قرارداد اختیار معامله منقضی می شود.
زمان سررسید (Expiration Date):
زمانی که خریدار می تواند از حق اختیار خود استفاده کند و پس از آن قرارداد اختیار معامله منقضی می شود.
قیمت اعمال (Strike Price):
همان قیمتی است که خرید یا فروش دارایی پایه در زمان سررسید قرارداد بر مبنای آن انجام می شود.
قیمت اختیار معامله (Premium):
مبلغی است که خریدار اختیار معامله به فروشنده می پردازد. درواقع قیمتی که براساس عرضه و تقاضا در بازار اختیار معامله مورد معامله قرار می گیرد.
وجه تضمین اولیه (Initial Margin):
وجه نقدی است که در زمان اتخاذ موقعیت فروش از فروشنده دریافت و در حساب ایشان بلوکه می شود.
وجه تضمین لازم (Required Margin):
روزانه محاسبه می شود و حاصل جمع وجه تضمین اولیه و ارزش قرارداد (قیمت پایانی * اندازه قرارداد) است.
حداقل وجه تضمین (Maintenance Margin):
نسبتی از وجه تضمین لازم است که اگر مبلغ تضمین که در حساب فروشنده بلوکه شده است از این مبلغ کمتر شود، فروشنده می بایست حساب خود را تا وجه تضمین لازم شارژ نماید.
هر قرارداد اختیار معامله در بورس دارای یک نماد مشخص است و در مشخصات هر قرارداد موارد زیر معین می شود:
۱. دارایی پایه (Underlying Asset)
۲. اندازه قرارداد (Contract Size)
۳. زمان سررسید (Expiration Dat)
۴. قیمت اعمال (Strike Price)
۵. قیمت اختیار معامله (Premium)
۶. وجه تضمین اولیه (Initial Margin)
۷. وجه تضمین لازم (Required Margin)
۸. حداقل وجه تضمین (Maintenance Margin)
با استفاده از سامانه OMEX به راحتی می توانید در بازار مشتقه معامله کنید. جهت تغییر سامانه معاملاتی خود می توانید از لینک های زیر با توجه به کارگزاری مورد نظر خود استفاده نمایید.
کارگزاری پارسیان(سامانه پاتریس)
کارگزاری آرمون بورس
کارگزاری سرمایه گذاری ملی ایران
اشتراک گذاری :
آخرین مقالات
© کپی‌رایت - توسعه ابزار بازار سرمایه